همه ما با شنیدن نام مشهد، زیارت بارگاه ملکوتی امام رضا در ذهن و قلبمان زنده می‌شود. اکثر ما فقط به دلیل زیارت به مشهد سفر می‌کنیم، غافل از اینکه در کنار زیارت می‌توانیم تفریحات زیادی داشته باشیم. شهر مشهد جاذبه‌های گردشگری زیادی دارد. شما می‌توانید در این شهر هر تفریحی را تجربه کنید، حتی اگر داخل شهر مشهد به تفریح مورد علاقه خود نرسیدید، کافی است تنها چند کیلومتر از این شهر خارج شوید. در این بلاگ قصد داریم چشمه گیلاس مشهد یکی از نگین‌های جذاب طبیعت را خدمت شما معرفی کنیم.
تاریخچه روستای چشمه گیلاس
نام قدیمی چشمه گیلاس مشهد، گلسب است. یکی از روایت‌های قدیمی که در پی تاریخچه این چشمه وجود دارد؛ این است که، یزدگرد پدر بهرام که به بزه کار نیز معروف و شناخته شده بود. در کنار چشمه گیلاس توقف می‌کند و سپس بر اثر لگد اسب می‌میرد. احتمالاً نام چشمه گلسب نیز از همین ماجرا نشات می‌گیرد. داستان‌ها و روایت‌های زیادی برای این چشمه وجود دارد.
آب چشمه گیلاس در طی سال‌های گذشته به صحن عتیق با نام امروزی ثامن الحجج در حرم امام رضا (ع) جاری می‌شد. این چشمه پر آب در آبادانی شهر مشهد بسیار مؤثر بوده است. در بازه‌ای از زمان از آب این چشمه برای آبیاری باغات، چهار باغ مشهد استفاده می‌شد. البته در حال حاضر آب چشمه گیلاس در شهر مشهد جاری نیست.
حکیم ابوالقاسم فردوسی تلاش‌های زیادی کرد تا آب چشمه را به شهر توس برساند، اما عجل به او امان نداد و در سال ۴۱۶ هجری قمری دار فانی را وداع گفت. پس فوت حکیم فردوسی، دختر او برای برآورده کردن آرزوی پدر تلاش کرد و سرانجام آب این چشمه را به توس رساند و آن را وقف عام کرد. از این چشمه در شاهنامه صحبت‌های زیادی شده است. به طوری که حتی می‌توانید آدرس چشمه گیلاس مشهد را در شاهنامه پیدا کنید.
معرفی روستای چشمه گیلاس
چشمه گیلاس یکی از چشمه های بزرگ و تاریخی خراسان رضوی و نیز یکی از مکان های تفریحی و گردشگری استان به شمار می رود که در روستای چشمه گیلاس واقع شده است. این روستای بسیار زیبا در فاصله تقریبی ۲۵ کیلومتری چناران و همچنین ۴۸ کیلومتری شمال غرب شهر مشهد قرار گرفته است.
روستای چشمه گیلاس از توابع دهستان بیزکی بخش گلبهار و یکی از مناطق ییلاقی شهرستان چناران بوده که دسترسی به آن از طریق جاده مشهد- قوچان امکان پذیر است.
این چشمه به دلیل قرارگیری در موقعیت خاص جغرافیایی، همیشه دارای آب بوده و همچنین به دلیل قرار گرفتن در محل اختلاف سطح دو جلگه توس و مشهد و وضعیت خاص ارتفاعات نزدیک آن، از آب فراوانی بهره مند می باشد . چشمه گیلاس که در ارتفاع ۱۰۱۰ متری از سطح دریا واقع شده، به عنوان یکی از چشمه های معروف کشور شناخته می شود. عمق این چشمه ۴ تا ۵ متر و میزان آبدهی آن ۲۳۰ لیتر در ثانیه است. این چشمه از نوع چشمه های آهکی قلمداد می شود ، به همین جهت آب آن دارای درجه سختی بیشتری به نسبت دیگر چشمه های موجود در حاشیه شهر مشهد می باشد.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این روستا این است که در طول این سال‌ها هیچ‌وقت خشک و کم آب نشده است. این چشمه همیشه خروشان باعث به وجود آمدن حوضچه‌های کوچکی در اطراف خود شده است که برای شنا و آب‌تنی گردشگران مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کارشناسان چشمه گیلاس را در دسته چشمه‌های کارستی یا همان آهکی قرار می‌دهند. در علم زمین شناسی چشمه کارستی به چشمه‌هایی گفته می‌شود که آب آن‌ها حاصل نفوذ آب مخازن بزرگ‌تر زیرزمینی در یک مخزن کوچک‌تر و خروج آن از چشمه است. اطراف چشمه حوضچه‌های کوچک و بزرگی تشکیل شده‌اند که همگی دست‌به‌دست هم داده‌اند تا اینجا به یک بهشت سرسبز در نیمه اول سال تبدیل شود.
در اینکه هر فصلی جاذبه‌ها و زیبایی‌های خاص و به‌یادماندنی خودش را دارد هیچ شکی نیست؛ ولی بهترین زمان برای سفر به چشمه گیلاس بهار و تابستان است. در نیمه اول سال چشمه پر آب روستا و دشت سرسبز اطراف آن دست‌به‌دست هم می‌دهند تا بهترین حس و حال به بازدیدکنندگان منتقل شود.
